KALENDARZ LITURGICZNY.

BERDYCZÓW od wieków jest miejscem znanego szeroko na Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej sanktuarium maryjnego. Słynący łaskami wizerunek Matki Bożej, pochodzący z XVII w., był tak piękny, że nazywano go ozdobą Ukrainy, Wołynia i Podola. Niestety, zaginął on w 1941 r, a obecny jest wierną jego kopią. Historia sanktuarium zaczyna się około 1626 r., kiedy wojewoda kijowski Janusz Tyszkiewicz ufundował w Berdyczowie kościół i umieścił w nim obraz Matki Bożej. Wkrótce zaczęty tu napływać pielgrzymki. W 1756 r. cudowny wizerunek zwieńczył koronami biskup kijowski Kajetan Sołtyk. Sanktuarium otoczono potężnym wałem, a kościół z budynkami klasztornymi sprowadzonych tu karmelitów stał się mocną warownią. To tutaj w 1768 r. Kazimierz Pułaski wraz z konfederatami barskimi przetrwał 17 dni oblężenia, trzykrotnie odpierając szturm wojska rosyjskiego. Berdyczów był także znany z rozwijającego się życia kulturalnego. Klasztor posiadał własną drukarnię, wspaniałą bibliotekę, ojcowie prowadzili też szkołę. Po upadku powstania listopadowego władze carskie zamknęły polskie szkoły, a po upadku styczniowego dokonały kasaty klasztoru. Karmelici bosi wrócili do Berdyczowa (1918), jednakże szerząca się zaraza bolszewicka zmusiła większość z nich do wyjazdu (1919). Ostatni karmelita, o. Terezjusz Sztobryn zachorował na raka i zmarł 7 lipca 1926 roku. Po jego śmierci władze bolszewickie zawłaszczyły całość berdyczowskiej fortecy. Dla zdobycia dewiz rząd sowiecki organizował grupy komsomolców (młodzieżowych bojówek komunistycznych), aby odzierać cerkwie i kościoły z drogocennych dekoracji. Sanktuarium doszczętnie wówczas zniszczono, zrywając nawet sztukaterię. Ograbiono także święty Wizerunek: zdarto sukienki, wota, a zabytkową, ważącą 75 kg srebrną ramę obrazu pocięto i przetopiono. Górny kościół (tam też wystawiono jako "dowód zabobonu" Ikonę Berdyczowską) zamieniono na muzeum, do którego trzeba było kupować bilety. Dolny kościół przerobiono na kino. W latach 30-ych XX w. Sowieci urządzili tu więzienie. W 1991 r. ojcowie karmelici mogli tu znowu powrócić. Odbudowali zdewastowane wnętrza kościoła. Odradzającemu się życiu religijnemu na tym terenie Matka Boża w sanktuarium berdyczowskim znowu ukazuje światło nadziei. Intronizacji nowego obrazu w 1997 r. dokonał biskup żytomirski Jan Purwiński. Trzecia koronacja wizerunku Matki Bożej Berdyczowskiej nastąpiła w 1998 r. Replika wizerunku Matki Bożej Berdyczowskiej znajduje się w kościele Matki Bożej Zwycięskiej na Kamionku w Warszawie.